บ้านห้วยห้อม แม่ลาน้อย แม่ฮ่องสอน

เรื่องและรูปโดยทีมงาน Vacationist

บ้านห้วยห้อม หมู่บ้านเล็กๆ ในหุบเขา ของ ต.ห้วยห้อม อ.แม่ลาน้อย จ.แม่ฮ่องสอน โดยอยู่ทางทิศตะวันออกของ อ.แม่ลาน้อย ประมาณ 30 กม. หมู่บ้านฯ อยู่ในเขตรับผิดชอบของศูนย์พัฒนาโครงการหลวงแม่ลาน้อย บนความสูงจากระดับน้ำทะเลประมาณ 1,100 กิโลเมตร

ชาวบ้านที่นี่เป็นชาวกะเหรี่ยงปกาเกอะญอ ที่มีภาษาพูด และภาษาเขียนเป็นของตนเอง เป็นชุมชนต้นแบบของการใช้ชีวิต ร่วมกับธรรมชาติได้อย่างกลมกลืน มีทัศนียภาพที่สวยงาม อากาศที่เย็นสบายตลอดปี

ชาวบ้านที่นี่มีอาชีพหลักคือ ทำนาปลูกข้าว ส่วนใหญ่จะเป็นแบบนาขั้นบันได และกาแฟพันธุ์อาราบิก้าที่รสชาติเข้มข้น โดยปลูกสลับกับไม้ในป่า ปลูกอยู่ร่วมกับป่า เป็นการปลูกแบบปลอดสารพิษ ทั้งยังเลี้ยงแกะทำให้มีอาชีพเสริมคือการทอผ้าจากขนแกะ และฝ้ายธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นผ้าพันคอ ผ้าคลุมไหล่ คลุมเตียง กระเป๋าย่าม หมวกขนแกะ ฯลฯ

การปลูกกาแฟของที่นี่เริ่มเมื่อประมาณปี พ.ศ. 2515 จากมิชชันนารีที่เข้ามาเผยแพร่ศาสนา ถ่ายทอดความรู้เรื่องการเลี้ยงแกะ การทอผ้าขนแกะ จากนั้นกรมวิชาการเกษตรนำต้นกาแฟมาปลูกเพิ่มจนถึงปี พ.ศ. 2523 โครงการหลวงแม่ลาน้อยได้นำเมล็ดและกล้ากาแฟมาให้เพิ่มเพื่อทดแทนการปลูกฝิ่น โดยมีคุณตาตะเหลอ ขันเขียว คุณพ่อของพี่มะลิวรรณ เป็นผู้บุกเบิกทดลองปลูก จนขยายไปยังหมู่บ้านใกล้เคียงอีกด้วย

คุณพี่มะลิวรรณ นักรบไพร ต้นแบบสัมมาชีพดีเด่น ระดับจังหวัด ได้กล่าวไว้ว่า ถ้าเราปลูกกระหล่ำปลี ข้าวโพด ถั่ว ในเวลา 3 เดือน พวกเราก็ได้เงินจากผลผลิตแล้ว แต่ถ้าเราปลูกกาแฟ ต้องใช้เวลาถึง 3 ปีถึงจะได้เงิน แต่ว่าหลังจากนั้นเราสามารถเก็บเกี่ยวผลผลิตได้ทุกปี

กาแฟพันธุ์อาราบิก้า เติบโตได้ดีในระดับความสูง 800 เมตรขึ้นไป จากระดับน้ำทะเลปานกลาง ทำให้รสชาติเข้มข้น หอมกรุ่น ปัจุจบันที่นี่สามารถผลิตได้แบบครบวงจร ตั้งแต่การเพาะกล้า การปลูก เก็บเกี่ยว คั่วบด และบรรจุหีบห่อสวยงามให้ผู้มาเที่ยวได้ซื้อของดีมีคุณภาพ สามารถลิ้มลองได้ก่อนตัดสินใจซื้อกลับไป นอกจากนี้ยังมีผลิตภัณฑ์แปรรูปจากกาแฟอีกด้วย