สีสัน… กรุงเทพฯ เมืองฟ้าอมร
เรื่องโดย อ.พลาดิศัย สิทธิธัญกิจ

ปีใหม่ทุกปี กรุงเทพฯ หรือบางกอก ได้มีกิจกรรมใหม่สร้างสีสันจนทำให้ชื่อเสียงเมืองฟ้าอมรรู้จักไปทั่วโลก กรุงเทพหรือบางกอกแห่งนี้เดิมเรียกว่า กรุงรัตนโกสินทร์ เป็นราชอาณาจักรขสยาม โดยเริ่มย้ายเมืองหลวงจากกรุงธนบุรีจากบางอกตะวันตก มายังฝั่งบางกอกตะวันออกของแม่น้ำเจ้าพระยา โดยสมเด็จเจ้าพระยามหากษัตริย์ศึก (ทองด้วง) ได้ปราบดาภิเษกเป็น พระเจ้า แผ่นดินต้น ภายหลังทรงพระนามใหม่ว่าพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช เมื่อวันที่ ๖ เมษายน พ.ศ. ๒๓๒๕ หลังเหตุการณ์จลาจลต้นรัชกาล แต่ด้วยเหตุพระนครยังไม่ได้สร้างขึ้นจึงกำหนดแบบพระราชวังเดิมของกรุงศรีอยุธยา และเร่งการก่อสร้างจนแล้วเสร็จจึงมีพิธีพระราชาภิเษกครั้งแรกในวันที่ ๑๐-๑๓ มิถุนายน ๒๓๒๕

ในต้นรัชกาลนั้นพระนครใหม่ต้องแก้ ปัญหาจากเพื่อนบ้านคือพม่า ลาวและเวียดนาม แล้วยังเผชิญกับประเทศเจ้าอาณานิคม อังกฤษและฝรั่งเศส รัชกาลที่ ๑ ทรงฟื้นฟูระบบสังคมและการเมืองของราชอาณาจักรอยุธยา ทรงออกกฎหมายตราสามดวงประมวลกฎหมายใหม่ทรงฟื้นฟูพิธีในราชสำนัก และทรงบัญญัติวินัยสงฆ์ การปกครองแบ่งเป็นหกกรม โดยในจำนวนนี้ สี่กรมมีหน้าทีปกครองดินแดนโดยเฉพาะ กรมกลาโหมปกครองทางใต้ กรมมหาดไทยปกครองทางเหนือและตะวันออก กรมพระคลังปกครองดินแดนที่อยู่ทางใต้ของพระนคร และกรมเมืองปกครองพื้นที่รอบกรุงเทพมหานคร ส่วนอีกสองกรมนั้นคือ กรมนาและกรมวัง กองทัพอยู่ภายใต้การควบคุมของอุปราชซึ่งเป็นพระอนุชาษัตริย์ พม่าได้เห็นความวุ่นวาย ประกอบกับต้องการโค่นล้มสมเด็จพระเจ้ากรุงธนบุรี จึงรุกรานสยามอีกใน พ.ศ. ๒๓๒๘ ฝ่ายสยามแบ่งกำลัง ออกเป็นทางตะวันตกได้บดขยี้ทัพพม่าใกล้จังหวัดกาญจนบุรี เป็นการรุกรานสยามใหญ่ ครั้งสุดท้ายของพม่า พ.ศ. ๒๓๔๕ เมื่อพม่าถูกขับออกจากล้านนา พ.ศ. ๒๓๓๕ สยามได้ยึดครองหลวงพระบาง และนำดินแดนลาวส่วนใหญ่มาอยู่ใต้การปกครองของสยาม เช่นดียวกับกัมพูชาอยู่ภายใต้การปกครองของสยามเช่นกัน จนสิ้นรัชกาล ใน พ.ศ. ๒๓๕๒ หลังจากพระองค์ทรงสถาปนาความ เป็นพระเจ้าแผ่นดินสยามเหนือดินแดนที่ใหญ่กว่าประเทศไทยปัจจุบันมาก

พระเจ้าแผ่นดินแต่ละรัชกาลได้แก้ไขปัญหาต่างๆ จนทำให้ราชอาณาจักรสยามเป็นเพียงประเทศเดียวในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ที่ไม่ตกเป็นอาณานิคมของประเทศตะวันตก ผลกระทบจากภัยคุกคามนั้น นำให้พระนครนาม “กรุงเทพรัตนโกสินทรฯ” สามารถพัฒนาไปสู่รัฐชาติ สมัยใหม่ที่สามารถรวมอำนาจเป็นศูนย์กลาง โดยมีพรมแดนที่กำหนดร่วมกับชาติตะวันตกที่มีอำนาจในพื้นที่ สมัยนี้มีพัฒนาการทางเศรษฐกิจและสังคมที่สำคัญ ด้วยการเพิ่มการค้ากับต่างประเทศ การเลิกทาส และสร้างระบบการศึกษาให้แก่ไพร่ฟ้าชนชั้นกลาง งานปฎิรูปแผ่นดินโดยมีกระทรวงรับผิดชอบงานราชการ แม้จะไม่มีการปฏิรูปทางการเมืองอย่างแท้จริง ภายหลังเกิดการเปลี่ยนแปลงระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาเป็นระบอบราชาธิปไตยโดยมีรัฐธรรมนูญ จากประชาชนที่เลือกตั้งผู้แทนจากผล

การ “อภิวัตน์สยาม” พ.ศ. ๒๔๗๕ ทำให้ประเทศเปลี่ยมแปลงรูปแบบจากเดิม แต่นามพระนครนั้นยังเป็น “พระนครกรุงรัตนโกสินทร์” อยู่ภายใต้ร่มพระบารมีมาตลอดถึงรัชกาลปัจจุบัน รวม ๒๔๓ ปี ปัจจุบันกรุงทพหรือบางกอกและแม่น้ำเจ้าพระยาเป็นเมืองสวรรค์ที่เต็มไปด้วยแสงสีจากพระบรมมหาราชวัง วัดวาอารามต่างๆ อาหารที่มีรสชาดชวนรับประทาน และสายน้ำเจ้าพระยาที่นักท่องเที่ยวเดินทางชมทิวทัศน์สองฝั่งแม่น้ำมากขึ้นทุกปี จนได้รับการยกย่องและได้รางวัลจากนานาชาติอย่างน่าภาคภูมิใจ